"Iá-chháu" Tê-sû /by Lu Xun (魯迅)
http://www.millionbook.net/mj/l/luxun/yc/001.htm
"Iá-chháu" Tê-sû | "野草" 題辭
--
Tiām-tiām ê sî, góa kám-kak chhiong-si̍t; tú boeh khui-chhùi, góa sûi kám-siū khang-hi.
Kòe-khì ê sèⁿ-miā í-keng sí. Sí, hō͘ góa tōa hoaⁿ-hí, in-ūi án-ne, góa chai he bat oa̍h kòe. Sí ê sèⁿ-miā í-keng nōa. Nōa, hō͘ góa tōa hoaⁿ-hí, in-ūi án-ne, góa chai he m̄-sī khang-hi.
Sèⁿ-miā ê nōa-thô͘ hiat tī thô͘-kha, bô hoat tōa-chhiū, kan-ta seⁿ iá-chháu, che sī góa ê chōe-kò.
Iá-chháu bô chhim ê kin, bô súi ê hoe hām hio̍h, m̄-koh i suh lō͘ kap chúi, suh sí-lâng ê hoeh kap bah, toa̍t it-chhè in ê seng-chûn. Tī seng-chûn ê sî, i tio̍h hông ta̍h, hông koah, it-ti̍t kàu sí koh nōa.
M̄-koh góa sim-thâu tiāⁿ, góa tōa hoaⁿ-hí. Góa boeh tōa-chhiò, góa boeh koa-chhiùⁿ.
Góa ì-ài góa ê iá-chháu, m̄-koh góa thó-ià hit-ê ko͘ iá-chháu chò chng-thāⁿ ê thó͘-tē.
Tē-ē ê hóe teh se̍h, teh chông, teh chhōe chhut-lō͘; tán gâm-chiuⁿ po̍k-hoat, kā iá-chháu sio liáu-liáu, liân-tio̍h tōa-chhiū, hit-sî, siáⁿ to bô thang nōa.
M̄-koh góa sim-thâu tiāⁿ, góa tōa hoaⁿ-hí. Góa boeh tōa-chhiò, góa boeh koa-chhiùⁿ.
Thiⁿ hām tē khòaⁿ-tio̍h hiah tiām-chēng, góa bē-tit tōa-chhiò, bē-tit koa-chhiùⁿ. Sīm-chì in bô hiah tiām-chēng, góa mā bē-tit án-ne. Tī kng kap àm, seⁿ kap sí, kòe-khì kap bī-lâi tiong-kan, kō͘ chit-sok iá-chháu chò kan-chèng, góa kā hiàn hō͘ pêng-iú kap te̍k-jîn, hō͘ lâng kap cheng-seⁿ, hō͘ ū ài ê lâng kap bô ài ê lâng.
Ūi góa ka-tī, ūi pêng-iú kap te̍k-jîn, lâng kap cheng-seⁿ, ū ài ê lâng kap bô ài ê lâng, góa hi-bāng, che iá-chháu ê sí kap nōa, chek-sî kàu-ūi. Nā bô, góa chū chá tō m̄-bat seng-chûn, he tō pí sí kap nōa, koh khah put-hēng.
Khì lah, iá-chháu, hām góa ê tê-sû tâng-chê khì!
--
恬恬 ê 時, 我感覺充實; 拄欲開喙, 我隨感受空虛.
過去 ê 性命已經死. 死, 予我大歡喜, 因為 án-ne, 我知 he 捌活過. 死 ê 性命已經爛. 爛, 予我大歡喜, 因為 án-ne, 我知 he 毋是空虛.
性命 ê 爛塗㧒 tī 塗跤, 無發大樹, 干焦生野草, 這是我 ê 罪過.
野草無深 ê 根, 無媠 ê 花 hām 葉, 毋過伊欶露 kap 水, 欶死人 ê 血 kap 肉, 奪一切 in ê 生存. Tī 生存 ê 時, 伊著 hông 踏, hông 割, 一直到死 koh 爛.
毋過我心頭定, 我大歡喜. 我欲大笑, 我欲歌唱.
我意愛我 ê 野草, 毋過我討厭彼个 kō͘ 野草做妝 thāⁿ ê 土地.
地下 ê 火 teh 踅, teh 傱, teh 揣出路; 等岩漿爆發, kā 野草燒了了, 連著大樹, 彼時, 啥 to 無通爛.
毋過我心頭定, 我大歡喜. 我欲大笑, 我欲歌唱.
天 hām 地看著 hiah 恬靜, 我袂得大笑, 袂得歌唱. 甚至 in 無 hiah 恬靜, 我 mā 袂得 án-ne. Tī 光 kap 暗, 生 kap 死, 過去 kap 未來中間, kō͘ 這束野草做干證, 我 kā 獻予朋友 kap 敵人, 予人 kap 精牲, 予有愛 ê 人 kap 無愛 ê 人.
為我家己, 為朋友 kap 敵人, 人 kap 精牲, 有愛 ê 人 kap 無愛 ê 人, 我希望, 這野草 ê 死 kap 爛, 即時到位. 若無, 我自早 tō 毋捌生存, 彼 tō 比死 kap 爛, 閣較不幸.
去 lah, 野草, 和我 ê 題辭同齊去!
--
當我沉默著的時候，我覺得充實；我將開口，同時感到空虛。
過去的生命已經死亡。我對于這死亡有大歡喜，因為我借此知道它曾經存活。死亡的生命已經朽腐。我對于這朽腐有大歡喜，因為我借此知道它還非空虛。
生命的泥委棄在地面上，不生喬木，只生野草，這是我的罪過。
野草，根本不深，花葉不美，然而吸取露，吸取水，吸取陳死人的血和肉，各各奪取它的生存。當生存時，還是將遭踐踏，將遭刪刈，直至于死亡而朽腐。
但我坦然，欣然。我將大笑，我將歌唱。
我自愛我的野草，但我憎惡這以野草作裝飾的地面。
地火在地下運行，奔突；熔岩一旦噴出，將燒盡一切野草，以及喬木，于是并且無可朽腐。
但我坦然，欣然。我將大笑，我將歌唱。
天地有如此靜穆，我不能大笑而且歌唱。天地即不如此靜穆，我或者也將不能。我以這一叢野草，在明与暗，生与死，過去与未來之際，獻于友与仇，人与獸，愛者与不愛者之前作證。
為我自己，為友与仇，人与獸，愛者与不愛者，我希望這野草的朽腐，火速到來。要不然，我先就未曾生存，這實在比死亡与朽腐更其不幸。
去罷，野草，連著我的題辭！
--
Dediĉa Surskribo al "Sovaĝa Herbaro"
Silente mi sentas plenecon; ekparolante mi tuj spertas malplenon.
La estinta vivo jam mortis. Mi ĝojegas pri la morto, ĉar per tio mi scias, ke ĝi vivis iam. La mortinta vivo jam putris. Mi ĝojegas pri la putrado, ĉar per tio mi scias, ke ĝi ankoraŭ ne estas malplena.
Estas mia kulpo, ke la humo de vivo, abandonita sur la tero, ne kreskigas altarbojn, sed sovaĝan herbaron.
Sovaĝa herbaro havas nek profundan radikon, nek belajn florojn kaj foliojn, ĝi sorbas tamen la roson, akvon, sangon kaj karnon de mortintaj homoj kaj rabas de ili ĉiuj la ekziston. Kaj dum sia ekzistado ĝi estos piedpremata kaj falĉata ĝis ĝi mortos kaj putros.
Sed mi estas trankvila kaj ĝoja. Mi ridegos, mi kantos.
Mi amas mian sovaĝan herbaron, tamen mi malamas la teron, kiu ornamas sin per la sovaĝa herbaro.
La fajro sub la tero cirkulas, kaj kuregas ĉien por serĉi eliron; kiam la lafo elĵetiĝas ĝi forbruligas la sovaĝan herbaron kune kun la altarboj, tiam ekzistos nenio eĉ por putrado.
Sed mi estas trankvila kaj ĝoja. Mi ridegos, mi kantos.
La ĉielo kaj la tero aspektas tiel pacaj ke mi povas nek rigedi, nek kanti. Eble neniom pli mi povus, eĉ se ili ne aspektus tiel pacaj. Inter lumo kaj mallumo, vivo kaj morto, pasintecon kaj estonteco mi dediĉas tiun ĉi faskon da sovaĝa herbaro al amikoj kaj malamikoj, homoj kaj bestoj, amantoj kaj neamantoj, kiel ateston.
Por mi mem, por la amikoj kaj malamikoj, homoj kaj bestoj, amantoj kaj neamantoj mi esperas, ke venu tuj la morto kaj putrado al tiu ĉi sovaĝa herbaro. Alie eĉ mi mem nemiam antaŭe ekzistus kaj tio estas pli granda malfeliĉo ol morto kaj putro.
Foriru, sovaĝa herbaro, kune kun mia surskribo!
Lusin
Kantono, la 26an de aprilo, 1927
--
//
No comments:
Post a Comment